Cảm biến nhiệt độ nước làm mát là bộ phận giúp theo dõi nhiệt độ của dung dịch làm mát trong động cơ ô tô. Việc hiểu rõ về cấu tạo, vị trí và nguyên lý hoạt động của cảm biến này sẽ giúp bạn dễ dàng phát hiện lỗi, bảo trì kịp thời và đảm bảo xe luôn vận hành ổn định.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát ô tô là gì?
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát là một trong những cảm biến quan trọng trong hệ thống động cơ hiện đại. Nó có nhiệm vụ đo nhiệt độ của dung dịch làm mát trong động cơ và truyền tín hiệu về cho bộ điều khiển trung tâm ECU.
Thông qua tín hiệu từ cảm biến, ECU sẽ xác định được điều kiện hoạt động của động cơ để điều chỉnh các thông số như: thời điểm phun nhiên liệu, thời gian đánh lửa, điều khiển quạt làm mát và bật tắt hệ thống làm nóng. Nhờ đó, xe có thể hoạt động ổn định, tiết kiệm nhiên liệu và hạn chế tình trạng quá nhiệt động cơ.
Vị trí lắp đặt cảm biến nhiệt độ nước làm mát trong hệ thống động cơ ô tô
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát thường được lắp đặt tại các vị trí có thể tiếp xúc trực tiếp với dòng nước làm mát chảy qua, để đảm bảo độ chính xác cao nhất khi đo nhiệt độ. Vị trí phổ biến nhất của cảm biến này là trên thân động cơ, gần van hằng nhiệt hoặc trên cụm ống dẫn nước làm mát.
Trên các dòng xe Mercedes-Benz, cảm biến nhiệt độ nước làm mát thường thường nằm ở các vị trí như:
- Ngay trên thân động cơ, gần vị trí van hằng nhiệt, nơi có dòng nước làm mát tuần hoàn liên tục qua vùng nhiệt cao.
- Trên cụm ống nước dẫn từ két làm mát về động cơ hoặc từ động cơ đến két làm mát, nhằm ghi nhận sự thay đổi nhiệt độ trước và sau chu trình làm mát.
- Một số mẫu xe Mercedes hiện đại như E200 W213, C300 AMG, hay GLC 300, cảm biến nhiệt độ nước làm mát thường được tích hợp trong cụm van hằng nhiệt điều khiển điện hoặc bơm nước điện tử.
Cấu tạo chi tiết của cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát được thiết kế khá nhỏ gọn nhưng có cấu tạo kỹ thuật rất chính xác nhằm đảm bảo hoạt động ổn định và độ tin cậy cao. Cấu tạo cơ bản của cảm biến bao gồm ba bộ phận chính:
- Vỏ cảm biến (housing): Là lớp vỏ ngoài bằng kim loại hoặc nhựa chịu nhiệt, có nhiệm vụ bảo vệ các linh kiện bên trong khỏi nước làm mát và điều kiện khắc nghiệt từ môi trường động cơ.
- Phần tử cảm biến nhiệt (thermistor): Là linh kiện chính, thường sử dụng điện trở nhiệt NTC. Loại điện trở này có giá trị điện trở giảm dần khi nhiệt độ tăng, từ đó giúp ECU tính toán chính xác nhiệt độ của nước làm mát.
- Chân cắm kết nối: Là phần tiếp xúc điện để truyền tín hiệu từ cảm biến đến ECU. Tùy từng mẫu xe, cảm biến có thể có 2 hoặc 3 chân điện.
Cơ chế hoạt động của cảm biến đo nhiệt độ nước làm mát trong xe ô tô
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát hoạt động dựa trên nguyên lý thay đổi điện trở theo nhiệt độ của nước làm mát. Khi nhiệt độ nước tăng, điện trở trong cảm biến sẽ giảm hoặc tăng tùy loại cảm biến (thường là NTC , điện trở giảm khi nhiệt độ tăng). Sự thay đổi này được chuyển đổi thành tín hiệu điện gửi về ECU.
ECU nhận dữ liệu từ cảm biến và điều chỉnh lượng nhiên liệu, thời điểm đánh lửa cũng như kiểm soát quạt làm mát phù hợp để giữ nhiệt độ động cơ ổn định. Nếu cảm biến báo nhiệt độ quá cao, hệ thống sẽ kích hoạt quạt làm mát hoặc cảnh báo người lái nhằm tránh tình trạng quá nhiệt.
6+ Dấu hiệu hư hỏng thường gặp ở cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Trong quá trình vận hành, cảm biến nhiệt độ nước làm mát có thể phát sinh những dấu hiệu hư hỏng dễ nhận biết mà bạn tuyệt đối không nên bỏ qua. Dưới đây là 6 triệu chứng phổ biến nhất, cảnh báo cảm biến đang gặp sự cố cần được kiểm tra kịp thời:
Đèn Check Engine bật sáng trên tap-lô để cảnh báo lỗi hệ thống
Khi cảm biến nhiệt độ nước làm mát gặp trục trặc, ECU sẽ nhận tín hiệu bất thường và kích hoạt đèn cảnh báo trên taplo. Đây là biểu hiện ban đầu dễ nhận biết nhất khi cảm biến gặp sự cố.
Xe chạy yếu, ì máy và tiêu hao nhiên liệu tăng
Cảm biến sai số làm ECU tính toán sai lượng nhiên liệu cần thiết. Kết quả là động cơ hoạt động kém hiệu quả, gây tăng mức tiêu hao nhiên liệu và giảm sức mạnh vận hành.
Quạt làm mát không hoạt động đúng lúc hoặc hoạt động liên tục
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát điều khiển quạt làm mát, nếu hỏng, quạt có thể không khởi động khi nhiệt độ cao hoặc quay liên tục gây hao điện, ảnh hưởng đến hệ thống điện.
Đồng hồ nhiệt độ nước làm mát hiển thị sai lệch
Nếu cảm biến hỏng, nhiệt độ nước làm mát trên đồng hồ có thể báo quá cao hoặc quá thấp so với thực tế. Thậm chí, kim đồng hồ có thể đứng yên hoặc nhảy lung tung.
Khó khởi động xe khi động cơ nguội
Cảm biến báo sai nhiệt độ khiến ECU không bơm đủ nhiên liệu trong giai đoạn khởi động, gây hiện tượng khó nổ máy hoặc phải đề lâu mới nổ.
Nhiệt độ động cơ quá nóng hoặc không đủ ấm để vận hành hiệu quả
Khi cảm biến hỏng, hệ thống làm mát không kiểm soát nhiệt độ chính xác, dẫn đến tình trạng động cơ quá nóng gây hư hại hoặc không đạt nhiệt độ làm việc, làm giảm hiệu suất và tăng mức khí thải.
Nếu bạn gặp một hoặc nhiều dấu hiệu trên, rất có thể cảm biến nhiệt độ nước làm mát của xe đang gặp vấn đề. Hãy liên hệ ngay Phụ Tùng Đức Anh qua Hotline: 0979722210 để được tư vấn, hỗ trợ kiểm tra và thay thế cảm biến chất lượng, đảm bảo đúng chuẩn kỹ thuật cho từng dòng xe!
Hướng dẫn kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát đúng cách
Việc xác định chính xác tình trạng của cảm biến nhiệt độ nước làm mát sẽ giúp bạn phát hiện sớm các lỗi ảnh hưởng đến động cơ. Dưới đây là ba phương pháp kiểm tra phổ biến và hiệu quả:
Kiểm tra bằng mắt thường
Đây là bước đơn giản nhất nhưng vẫn rất cần thiết:
- Bước 1: Quan sát kỹ dây điện dẫn đến cảm biến để phát hiện các dấu hiệu đứt gãy, chuột cắn hoặc bị oxy hóa.
- Bước 2: Kiểm tra đầu giắc kết nối với cảm biến, đảm bảo chắc chắn, không lỏng lẻo hay bị rỉ sét.
- Bước 3: Quan sát bề ngoài cảm biến. Nếu thấy nứt, chảy dầu hoặc có dấu hiệu rò rỉ nước làm mát, cảm biến cần được thay thế.
Kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng
Cách này giúp đánh giá điện trở của cảm biến – yếu tố quyết định độ chính xác khi đo nhiệt độ:
- Bước 1: Tháo cảm biến khỏi xe và chuẩn bị đồng hồ vạn năng.
- Bước 2: Vặn núm điều chỉnh của đồng hồ về thang đo điện trở (ký hiệu Ω).
- Bước 3: Đặt hai đầu que đo vào hai chân cảm biến (không cần quan tâm đến cực dương – âm vì cảm biến không phân cực).
- Bước 4: Nhúng cảm biến vào nước lạnh, đồng hồ sẽ hiển thị điện trở khoảng 4,8 – 6,6 Ω.
- Bước 5: Dùng bật lửa hơ nóng đầu cảm biến, điện trở sẽ giảm xuống còn 0,2 – 0,3 Ω.
Nếu giá trị điện trở không thay đổi hoặc sai lệch nhiều so với ngưỡng trên, cảm biến đã hỏng.
Sử dụng máy chẩn đoán OBD-II để kiểm tra cảm biến
Đây là phương pháp chuyên nghiệp, cho phép kiểm tra cả lỗi và dữ liệu thực tế:
- Bước 1: Kết nối thiết bị chẩn đoán với cổng OBD-II của xe (thường nằm dưới vô lăng).
- Bước 2: Khởi động xe và mở phần mềm chẩn đoán.
- Bước 3: Tiến hành quét mã lỗi. Nếu cảm biến gặp trục trặc, hệ thống sẽ hiện mã lỗi liên quan (thường là P0115 đến P0119).
- Bước 4: Xem dữ liệu trực tiếp (Live Data) về nhiệt độ nước làm mát. So sánh giá trị đó với nhiệt độ thực tế khi động cơ nguội hoặc sau khi chạy để đánh giá cảm biến còn hoạt động đúng hay không.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát giữ vai trò quan trọng trong việc kiểm soát nhiệt độ động cơ, đảm bảo xe vận hành ổn định và tiết kiệm nhiên liệu. Nếu cảm biến gặp sự cố, hãy sớm kiểm tra và thay thế để tránh hư hại nghiêm trọng. Để được tư vấn và mua cảm biến chất lượng cao, bạn có thể liên hệ ngay cho Phụ Tùng Đức Anh để được hỗ trợ tận tình và nhanh chóng.
