Xe ô tô bị bó phanhlà tình trạng má phanh bị kẹt vào đĩa phanh hoặc tang trống, khiến bánh xe không quay được tự do, có thể do nước vào hệ thống, mòn má phanh, kẹt piston, hỏng ắc suốt phanh, dầu phanh không phù hợp hoặc đĩa phanh bị biến dạng. Để xử lý khi xe bị bó phanh, hãy giữ bình tĩnh, tìm nơi an toàn để dừng xe, sau đó liên hệ cứu hộ đưa xe đến gara uy tín để kiểm tra và sửa chữa.
Nguyên nhân phổ biến gây bó phanh:
Má phanh bị ngấm nước: Nước vào hệ thống phanh do rửa xe hoặc đi mưa có thể làm má phanh nở, dẫn đến tình trạng bó cứng.
Má phanh, đĩa phanh hoặc trống phanh bị mòn/hỏng: Khi các bộ phận này bị mòn hoặc hỏng quá mức, chúng có thể bị kẹt vào nhau, không tách ra được.
Kẹt piston phanh: Piston kẹt do gỉ sét hoặc các vấn đề về phớt chắn bụi cũng có thể khiến má phanh không hồi vị được.
Hỏng ắc suốt phanh: Ắc suốt phanh bị gỉ sét có thể không quay về vị trí ban đầu, gây kẹt má phanh.
Dầu phanh không phù hợp: Dầu phanh kém chất lượng hoặc không phù hợp có thể làm hỏng các bộ phận của hệ thống phanh và gây bó cứng.
Đĩa phanh bị biến dạng: Đĩa phanh không còn phẳng, bị đảo hoặc quay không đều sẽ khiến má phanh bị ghì chặt.
Điều chỉnh biên độ phanh sai: Thợ sửa chữa thiếu kinh nghiệm có thể điều chỉnh biên độ bàn đạp phanh quá nhỏ, khiến má phanh luôn tì vào đĩa hoặc trống.
Đĩa phanh hoặc trống phanh bị mòn, cong vênh: phanh bị biến dạng, bề mặt không còn phẳng, má phanh sẽ bị ghì chặt hoặc trượt không đều. Điều này không chỉ gây bó phanh mà còn tạo ra tiếng rít và rung khi phanh.
Cách xử lý khi xe bị bó phanh:
Giữ bình tĩnh và an toàn: Dù đang lái xe, hãy cố gắng giữ bình tĩnh, bật đèn cảnh báo, tìm một vị trí an toàn để dừng xe và không sử dụng phanh khẩn cấp.
Dừng xe: Sau khi xe đã dừng hẳn, hãy tắt máy.
Gọi cứu hộ: Liên hệ ngay với dịch vụ cứu hộ giao thông hoặc đưa xe đến một gara sửa chữa uy tín để kiểm tra và khắc phục sự cố một cách triệt để.
Không cố gắng vận hành xe: Tiếp tục lái xe khi phanh bị bó rất nguy hiểm và có thể gây hư hỏng nặng hơn cho xe.
Để phanh nguội tự nhiên: Chờ ít nhất 30-45 phút cho cụm phanh nguội bớt. Tuyệt đối không dội nước lạnh vào bánh xe vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm cong vênh đĩa phanh, nứt vỡ
Xe ô tô bị bó phanh là tình huống khiến xe vận hành ì ạch, cảm giác như có lực cản kéo ngược lại và đôi khi còn xuất hiện mùi khét quanh bánh xe. Đây là sự cố nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến an toàn và gây hư hại nặng cho hệ thống phanh. Trong bài viết này, Phụ Tùng Đức Anh sẽ giúp bạn nhận biết sớm dấu hiệu, tìm hiểu nguyên nhân và hướng xử lý hiệu quả khi xe gặp hiện tượng bó phanh.
7 Dấu hiệu nhận biết chính xác xe ô tô bị bó phanh
Khi xe ô tô bị bó phanh, hãy chú ý đến những dấu hiệu cảnh báo sớm sau đây:
Xe đi rất ì, tăng tốc yếu: Khi lực ma sát liên tục từ má phanh ghì bánh xe lại, khiến động cơ phải làm việc nặng nhọc hơn để di chuyển. Bạn sẽ cảm thấy xe không còn “bốc” như bình thường.
Hiện tượng bó phanh, hay kẹt phanh, xảy ra khi má phanh không nhả hoàn toàn khỏi đĩa.
Tiêu thụ nhiên liệu tăng đột ngột: Vì động cơ phải gồng mình để thắng lực cản, lượng xăng tiêu thụ sẽ cao hơn đáng kể so với mức trung bình.
Có mùi khét từ bánh xe: Ma sát liên tục sinh ra nhiệt lượng cực lớn, đốt cháy bề mặt má phanh và gây ra mùi khét đặc trưng, tương tự như mùi cháy của vật liệu hữu cơ.
Bánh xe nóng bất thường: Sau khi di chuyển một quãng đường, hãy thử kiểm tra nhiệt độ của la-zăng (mâm xe). Nếu một hoặc nhiều bánh nóng ran hơn hẳn các bánh còn lại, đó là dấu hiệu của bó phanh tại vị trí đó.
Xe có xu hướng bị lệch lái: Khi một bên phanh bị bó, nó sẽ tạo ra lực cản không đều, khiến xe có xu hướng nhao về phía bánh xe bị kẹt khi bạn đang đi thẳng.
Xe có xu hướng bị lệch lái
Có tiếng kêu ken két, rít chói tai: Tiếng kim loại ma sát liên tục vào nhau khi bánh xe quay cũng là một dấu hiệu không thể bỏ qua.
Bàn đạp phanh cứng hoặc có hành trình ngắn: Trong một số trường hợp, piston phanh bị kẹt có thể khiến bàn đạp phanh có cảm giác cứng hơn, hành trình đạp ngắn hơn so với bình thường.
8 Nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng bó phanh ô tô
Hiểu rõ gốc rễ của vấn đề sẽ giúp bạn có phương án khắc phục triệt để. Dưới đây là những “thủ phạm” chính gây ra tình trạng kẹt phanh:
Kẹt Piston Phanh (Heo Dầu)
Sau thời gian dài sử dụng, bụi bẩn, nước và hơi ẩm có thể xâm nhập qua các gioăng cao su bị lão hóa, gây rỉ sét bề mặt piston. Piston bị rỉ sét sẽ không thể trượt trở lại vị trí ban đầu sau khi nhả phanh, dẫn đến bó phanh.
Kẹt Ắc Phanh (Chốt Trượt Của Cùm Phanh)
Ắc phanh (chốt trượt) có nhiệm vụ giúp cùm phanh di chuyển tịnh tiến một cách trơn tru. Nếu lớp mỡ bôi trơn của ắc phanh bị khô, hoặc bụi bẩn bám vào, nó sẽ bị kẹt cứng. Điều này làm cho cùm phanh không thể nhả hoàn toàn, khiến má phanh bên ngoài luôn tì vào đĩa phanh.
Kẹt Ắc Phanh (Chốt Trượt Của Cùm Phanh)
Má Phanh Kém Chất Lượng hoặc Lắp Đặt Sai
Sử dụng má phanh không đúng tiêu chuẩn, vật liệu kém có thể bị nở ra khi quá nhiệt, gây kẹt trong cùm phanh. Ngoài ra, việc lắp đặt sai kỹ thuật, không vệ sinh sạch sẽ các bề mặt tiếp xúc cũng có thể dẫn đến hiện tượng này.
Lỗi Phanh Tay
Đối với các dòng xe sử dụng phanh tay cơ, dây cáp phanh tay bị rỉ sét, kẹt hoặc điều chỉnh quá căng có thể khiến cơ cấu phanh ở bánh sau không nhả hết. Với phanh tay điện tử, lỗi ở mô-tơ hoặc hộp điều khiển cũng có thể gây ra sự cố tương tự.
Dầu Phanh Cũ, Bẩn Hoặc Sai Loại
Dầu phanh có đặc tính hút ẩm. Sau một thời gian dài không được thay thế, dầu phanh sẽ bị ngậm nhiều nước, làm giảm nhiệt độ sôi và gây ăn mòn các chi tiết kim loại bên trong hệ thống như piston, xi-lanh, dẫn đến kẹt.
Đĩa phanh hoặc trống phanh bị mòn, cong vênh
Khi đĩa hoặc trống phanh bị biến dạng, bề mặt không còn phẳng, má phanh sẽ bị ghì chặt hoặc trượt không đều. Điều này không chỉ gây bó phanh mà còn tạo ra tiếng rít và rung khi phanh.
Điều chỉnh biên độ bàn đạp phanh sai
Trong quá trình sửa chữa, nếu kỹ thuật viên điều chỉnh biên độ bàn đạp phanh quá nhỏ, má phanh sẽ luôn tì nhẹ vào đĩa, khiến hệ thống phanh bị bó liên tục, sinh nhiệt và mòn nhanh.
Hỏng ắc suốt hoặc phớt chắn bụi
Ắc suốt hoặc phớt chắn bụi bị gỉ sét, mòn hoặc nứt sẽ khiến các chi tiết di chuyển không trơn tru, dễ bị kẹt và không trở lại vị trí ban đầu sau khi nhả phanh.
Cách xử lý khi phát hiện xe ô tô bị bó phanh
Khi nhận thấy các dấu hiệu trên, sự bình tĩnh và xử lý đúng cách là yếu tố tiên quyết để đảm bảo an toàn.
Xử lý khẩn cấp trên đường
Bật đèn cảnh báo nguy hiểm: Ra tín hiệu cho các phương tiện khác biết.
Giảm tốc độ từ từ: Tránh phanh gấp vì có thể làm tình hình tệ hơn hoặc gây mất lái.
Tấp xe vào lề ở vị trí an toàn: Chọn nơi bằng phẳng, thoáng đãng.
Để phanh nguội tự nhiên: Chờ ít nhất 30-45 phút cho cụm phanh nguội bớt. Tuyệt đối không dội nước lạnh vào bánh xe vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm cong vênh đĩa phanh, nứt vỡ các chi tiết.
Kiểm tra sơ bộ: Thử nhả và kéo phanh tay vài lần để chắc chắn nó không bị kẹt. Nếu tình trạng không cải thiện, hãy gọi cứu hộ để đưa xe về garage uy tín.
Khắc phục triệt để tại Garage
Để giải quyết dứt điểm, xe của bạn cần được kiểm tra kỹ lưỡng bởi các kỹ thuật viên có chuyên môn. Quy trình thường bao gồm:
Tháo và vệ sinh toàn bộ cụm phanh: Loại bỏ rỉ sét, bụi bẩn trên piston, ắc phanh và các bề mặt trượt.
Kiểm tra và thay thế phụ tùng hư hỏng:
Piston và gioăng phanh: Nếu piston bị rỗ, xước nặng, cần phải thay thế cả bộ piston và gioăng mới.
Ắc phanh: Thay thế nếu bị mòn hoặc cong vênh.
Má phanh: Thay mới nếu đã quá mòn hoặc chất lượng kém.
Bôi mỡ chuyên dụng: Sử dụng mỡ bôi trơn chịu nhiệt cho ắc phanh và các vị trí tiếp xúc.
Xả và thay thế dầu phanh mới: Đảm bảo sử dụng đúng loại dầu phanh (DOT 3, DOT 4, DOT 5.1) theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Khi nhận thấy các dấu hiệu trên, sự bình tĩnh và xử lý đúng cách là yếu tố tiên quyết để đảm bảo an toàn.
Câu hỏi thường gặp về tình trạng xe ô tô bị bó phanh
Xe bị bó phanh có nguy hiểm không?
Xe bị bó phanh rất nguy hiểm vì tình trạng này có thể gây hư hỏng nặng cho hệ thống phanh và lốp xe. Trong nhiều trường hợp, bó phanh còn khiến má phanh bị cháy, làm người lái mất kiểm soát tay lái và có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.
Chi phí sửa lỗi bó phanh có cao không?
Chi phí sửa lỗi bó phanh phụ thuộc vào mức độ hư hỏng và loại xe. Nếu chỉ cần vệ sinh hoặc bảo dưỡng, chi phí thường khá thấp. Tuy nhiên, nếu phải thay thế piston, cùm phanh hoặc các chi tiết liên quan, chi phí sẽ cao hơn đáng kể.
Có thể tự sửa lỗi bó phanh tại nhà không?
Người dùng không nên tự sửa lỗi bó phanh tại nhà nếu không có đủ dụng cụ chuyên dụng và hiểu biết kỹ thuật. Hệ thống phanh liên quan trực tiếp đến an toàn vận hành, vì vậy việc sửa chữa nên được thực hiện tại các garage hoặc trung tâm bảo dưỡng chuyên nghiệp.
Bao lâu thì nên bảo dưỡng hệ thống phanh một lần?
Chủ xe nên kiểm tra hệ thống phanh định kỳ mỗi 10.000 km và bảo dưỡng toàn diện sau mỗi 20.000 – 40.000 km, tùy vào điều kiện vận hành. Ngoài ra, dầu phanh nên được thay mới sau khoảng 2 năm sử dụng để đảm bảo hiệu suất phanh luôn ổn định.
Hiện tượng xe ô tô bị bó phanh là một cảnh báo nghiêm trọng về tình trạng của hệ thống an toàn quan trọng nhất trên xe. Việc chủ động kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ và sử dụng phụ tùng chất lượng cao là chìa khóa để ngăn chặn sự cố này xảy ra.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác về hệ thống phanh hoặc cần tìm kiếm phụ tùng thay thế chính hãng, hãy truy cập website Phụ Tùng Đức Anh hoặc gọi ngay cho chúng tôi qua hotline 0979722210. Phụ Tùng Đức Anh luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường an toàn.
Bùi Thọ Anh được công nhận là một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực phụ tùng ô tô tại Việt Nam. Với niềm đam mê mãnh liệt dành cho các loại phụ tùng và công nghệ động cơ, anh đã có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển của công ty VC Part, VCE.
