Tìm hiểu các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh ô tô

Các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh là bộ phận điều tiết môi chất làm lạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm mát của xe. Việc hiểu rõ từng loại van, chức năng và cách chọn phù hợp sẽ giúp bạn bảo vệ hệ thống lạnh ô tô và tránh hỏng hóc tốn kém không đáng có.

Van tiết lưu là gì? Tại sao nó quan trọng trong hệ thống lạnh ô tô

Van tiết lưu là bộ phận nằm giữa dàn ngưng và dàn bay hơi trong hệ thống điều hòa ô tô. Nhiệm vụ chính của van là điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh, chuyển môi chất từ dạng lỏng áp suất cao sang dạng hơi áp suất thấp trước khi đi vào dàn lạnh.

Việc kiểm soát chính xác lưu lượng môi chất sẽ đảm bảo nhiệt độ làm mát ổn định, tối ưu hiệu suất hoạt động của hệ thống điều hòa. Nếu van tiết lưu hoạt động sai, hơi lạnh có thể không đủ, gây hiện tượng mát yếu hoặc đóng tuyết ở dàn lạnh.

Tầm quan trọng của van tiết lưu không chỉ nằm ở khả năng điều chỉnh nhiệt độ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ các bộ phận khác như máy nén và dàn lạnh. Một chiếc van hoạt động chính xác sẽ giúp hệ thống lạnh bền bỉ, tiết kiệm nhiên liệu và tạo cảm giác thoải mái khi sử dụng xe, đặc biệt trong môi trường khí hậu nóng ẩm như Việt Nam.

Các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh

Các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh ô tô được chia thành 4 nhóm phổ biến dưới đây:

Van tiết lưu cố định

Đây là loại van có cấu tạo rất đơn giản, thường là một ống nhỏ hoặc lỗ nhỏ cố định bên trong hệ thống. Khi điều hòa hoạt động, môi chất lạnh sẽ đi qua van theo lưu lượng cố định, không thay đổi được.

• Ưu điểm: Giá rẻ, ít hư hỏng, dễ thay thế.
• Nhược điểm: Không điều chỉnh được theo điều kiện thực tế (nhiệt độ, tải lạnh), nên hiệu suất làm lạnh có thể không đều, đặc biệt trong điều kiện thời tiết thay đổi thất thường.

Van tiết lưu điều chỉnh tay 

Loại van này có thể điều chỉnh bằng tay thông qua một vít vặn. Người dùng có thể xoay vít để tăng hoặc giảm lưu lượng môi chất lạnh.

• Ưu điểm: Linh hoạt, dễ lắp trên các dòng xe nâng cấp hoặc xe tải.
• Nhược điểm: Cần hiểu biết kỹ thuật để điều chỉnh đúng. Nếu điều chỉnh sai có thể làm lạnh không hiệu quả hoặc gây áp lực dư thừa trong hệ thống.

Van tiết lưu nhiệt

Đây là loại van phổ biến nhất trong các xe đời mới. Van hoạt động dựa trên nhiệt độ của dàn lạnh: khi nhiệt độ tăng, van tự động mở ra nhiều hơn để làm mát nhanh hơn và ngược lại.

• Ưu điểm: Tự điều chỉnh, giữ nhiệt độ ổn định, tiết kiệm năng lượng.
• Nhược điểm: Giá thành cao hơn van thường, cần kỹ thuật viên chuyên nghiệp khi bảo trì hoặc thay thế.

 Van tiết lưu điện tử

Van điện tử (EEV) được điều khiển hoàn toàn bằng bộ xử lý trung tâm của xe. Nó tính toán và điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh dựa trên nhiều yếu tố như nhiệt độ ngoài trời, tốc độ xe, tải trọng, v.v.

• Ưu điểm: Chính xác, tiết kiệm nhiên liệu, mang lại cảm giác làm mát dễ chịu nhất.
• Nhược điểm: Giá thành cao, chủ yếu dùng trong các dòng xe cao cấp như Mercedes, BMW, Audi…

Tại Phụ Tùng Đức Anh cung cấp đầy đủ các loại van tiết lưu cho các xong xe sang của Đức, Anh như Mercedes, BMW, Audi,…. Quý khách có nhu cầu thay thế, sửa chữa van tiết lưu hãy liên hệ tới Phụ Tùng Đức Anh qua số 0979722210 để được tư vấn nhanh chóng.

Cách chọn van tiết lưu phù hợp với xe và hệ thống

 Dưới đây là một số tiêu chí khi chọn van tiết lưu phù hợp cho xe:

• Dựa vào loại xe và hệ thống lạnh hiện có:
  • Xe phổ thông hoặc đời cũ: Thường sử dụng van cố định hoặc van điều chỉnh tay vì thiết kế đơn giản, dễ bảo trì và chi phí thấp.
  • Xe đời mới, xe sang như Mercedes, BMW: Nên ưu tiên van tiết lưu nhiệt hoặc van điện tử, giúp hệ thống lạnh làm việc ổn định và chính xác hơn.
  • Xe tải, xe hoạt động cường độ cao: Có thể chọn van điều chỉnh tay, dễ hiệu chỉnh khi chở nặng hoặc di chuyển ở vùng nóng.
• Phù hợp với điều kiện sử dụng thực tế:
  • Đi đường dài, thời tiết nắng nóng: Nên chọn van có khả năng tự điều chỉnh như van nhiệt hoặc điện tử để duy trì hiệu suất làm lạnh.
    
  • Đi trong đô thị, quãng đường ngắn: Có thể sử dụng van cố định để tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo nhu cầu cơ bản.
    
  • Di chuyển ở nơi khí hậu ẩm, lạnh: Cần loại van giúp kiểm soát lưu lượng tốt để tránh đóng băng dàn lạnh hoặc giảm hiệu quả làm mát.
• Lựa chọn nhà cung cấp và sản phẩm chất lượng:
  • Chọn nhà cung cấp uy tín: Ưu tiên đơn vị có kinh nghiệm trong lĩnh vực phụ tùng ô tô, cung cấp sản phẩm chính hãng, tư vấn kỹ thuật rõ ràng. 
  • Đảm bảo sản phẩm phù hợp và có bảo hành: Van tiết lưu cần được chọn đúng mã, đúng đời xe và có chính sách bảo hành rõ ràng để tránh rủi ro khi lắp đặt và sử dụng.

Dấu hiệu cho thấy van tiết lưu đã hỏng hoặc cần thay

 Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến cho thấy van tiết lưu cần được kiểm tra hoặc thay thế:

• Điều hòa mát yếu, làm lạnh kém: Nếu bật điều hòa mà xe không mát như bình thường, có thể van tiết lưu đang bị nghẽn hoặc mở không đúng mức. Điều này khiến lượng gas lạnh đưa vào dàn lạnh không đủ, khiến không khí thổi ra chỉ hơi mát hoặc không mát chút nào.
• Gió điều hòa lúc lạnh lúc không: Khi ngồi trong xe, bạn cảm thấy lúc thì mát lạnh, lúc thì không khí lại ấm hoặc nóng – dù nhiệt độ đặt không đổi. Đây thường là dấu hiệu van tiết lưu hoạt động không ổn định, có thể do bụi bẩn hoặc linh kiện bên trong bị mòn.
• Dàn lạnh bị đóng đá: Nếu thấy hơi lạnh yếu dần rồi biến mất, mở nắp ca-pô kiểm tra và phát hiện dàn lạnh bị đóng tuyết hoặc băng, nguyên nhân có thể do van tiết lưu mở quá nhiều, khiến gas quá lạnh tích tụ trong dàn.
• Có tiếng kêu lạ hoặc áp suất gas không ổn định: Khi kiểm tra bằng thiết bị chuyên dụng, nếu thấy áp suất gas bất thường hoặc có tiếng rít nhẹ phát ra từ hệ thống lạnh, đây cũng là dấu hiệu van tiết lưu cần được kiểm tra gấp.

Mercedes thường dùng loại van nào?

Van tiết lưu được sử dụng trong các dòng xe Mercedes cũng khác biệt so với nhiều dòng xe phổ thông.

• Ưu tiên van tiết lưu điện tử (EEV): Hầu hết các dòng xe Mercedes hiện đại sử dụng van tiết lưu điện tử (Electronic Expansion Valve). Đây là loại van được điều khiển bởi ECU, có khả năng điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh cực kỳ chính xác tùy theo điều kiện vận hành.
• Trang bị cảm biến thông minh tích hợp: Ngoài van tiết lưu điện tử, các dòng Mercedes còn tích hợp cảm biến nhiệt độ và áp suất trong hệ thống làm lạnh. Những cảm biến này gửi dữ liệu liên tục về ECU, giúp hệ thống tự động điều chỉnh mức làm lạnh phù hợp.

Hiểu rõ các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh sẽ giúp bạn chọn đúng phụ tùng, duy trì hiệu suất điều hòa và tránh lỗi kỹ thuật không đáng có.

Nếu bạn đang tìm van tiết lưu phù hợp với từng dòng xe, hãy liên hệ Phụ Tùng Đức Anh qua Hotline: 0979722210 để được tư vấn thêm về các dịch cũng như hỗ trợ tư vấn sửa chữa những lỗi cơ bản hoàn toàn miễn phí.