Bùi Thọ Anh - Chuyên gia phụ tùng ô tô​

Dầu hộp số ô tô đóng vai trò quan trọng trong việc bôi trơn, làm mát và bảo vệ hộp số. Khi dầu bị cạn, xe dễ gặp tình trạng ma sát cao, hộp số quá nhiệt, sang số khó khăn, thậm chí mất truyền động. Kiểm tra và thay dầu định kỳ giúp xe vận hành mượt mà, bền bỉ hơn. Dầu hộp số ô tô là gì? Dầu hộp số ô tô là loại dầu chuyên dụng được sử dụng trong hệ thống hộp số của xe hơi. Hộp số là một trong những bộ phận quan trọng nhất của ô tô, có nhiệm vụ truyền động từ động cơ đến bánh xe, giúp xe di chuyển và hoạt động hiệu quả. Dầu hộp số ô tô không chỉ đóng vai trò bôi trơn mà còn giúp làm mát và bảo vệ các chi tiết bên trong hộp số, đảm bảo hoạt động trơn tru và ổn định. Công dụng của dầu hộp số ô tô Dầu hộp số ô tô đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ của hộp số. Dưới đây là những công dụng chính của dầu hộp số: Bôi trơn: Dầu hộp số giúp giảm ma sát giữa các chi tiết cơ khí trong hộp số, ngăn ngừa hiện tượng mài mòn và kéo dài tuổi thọ của các bộ phận này. Làm mát: Trong quá trình hoạt động, hộp số sinh ra nhiệt do ma sát. Dầu hộp số có khả năng hấp thụ và tản nhiệt, giúp duy trì nhiệt độ ổn định cho hộp số, ngăn chặn tình trạng quá nhiệt. Bảo vệ: Dầu hộp số chứa các chất phụ gia chống oxi hóa và ăn mòn, giúp bảo vệ các chi tiết bên trong khỏi tác động của môi trường và các yếu tố gây hại khác. Truyền động hiệu quả: Dầu hộp số giúp cải thiện khả năng truyền động của hộp số, đảm bảo quá trình chuyển số diễn ra mượt mà và hiệu quả. Những tác hại khi để dầu hộp số bị cạn Việc để mức dầu hộp số ô tô bị cạn có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho xe, đây là một trong những lưu ý quan trọng trong kiến thức ô tô mà nhiều tài xế thường bỏ qua. Dưới đây là một số tác hại phổ biến: Tăng ma sát, mài mòn nhanh các chi tiết hộp số Khi mức dầu hộp số ô  giảm xuống dưới mức tối thiểu, khả năng bôi trơn sẽ bị suy giảm. Điều này dẫn đến việc các chi tiết trong hộp số tiếp xúc trực tiếp với nhau, làm tăng ma sát và gây ra hiện tượng mài mòn nhanh chóng. Các chi tiết như bánh răng, trục và vòng bi có thể bị hư hỏng nghiêm trọng, dẫn đến chi phí sửa chữa cao và thời gian ngừng hoạt động của xe. Hộp số quá nhiệt, dễ hư hỏng Dầu hộp số không chỉ có nhiệm vụ bôi trơn mà còn giúp làm mát cho hộp số. Khi thiếu dầu, nhiệt độ của hộp số sẽ tăng cao, có thể dẫn đến hiện tượng quá nhiệt. Hộp số quá nhiệt không chỉ làm giảm hiệu suất hoạt động mà còn có thể gây ra hư hỏng vĩnh viễn cho các bộ phận bên trong. Điều này có thể dẫn đến việc phải thay thế toàn bộ hộp số, gây tốn kém cho chủ xe. Xe bị giật, sang số khó khăn Một trong những dấu hiệu rõ ràng khi dầu hộp số ô tô bị cạn là hiện tượng xe bị giật hoặc khó khăn trong việc sang số. Khi dầu không đủ để đảm bảo quá trình bôi trơn, các bộ phận trong hộp số sẽ không hoạt động trơn tru, dẫn đến cảm giác giật mạnh khi chuyển số. Điều này không chỉ gây khó chịu cho người lái mà còn có thể ảnh hưởng đến an toàn khi điều khiển xe. Xe có nguy cơ bị mất truyền động Khi mức dầu hộp số ô tô quá thấp, có thể xảy ra tình trạng mất truyền động, tức là xe không thể di chuyển hoặc không thể chuyển số. Điều này có thể xảy ra đột ngột và gây nguy hiểm cho người lái cũng như các phương tiện xung quanh. Trong một số trường hợp, việc mất truyền động có thể khiến xe dừng lại hoàn toàn giữa đường, gây ra tình trạng ùn tắc giao thông và mất an toàn. Cách kiểm tra mức dầu hộp số và thay thế dầu hộp số ô tô  Để xác định thời điểm thay dầu hộp số ô tô, việc kiểm tra mức dầu hiện có là rất cần thiết. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể: Các bước kiểm tra: Bước 1: Đỗ xe: Đảm bảo xe đỗ trên mặt phẳng và để động cơ hoạt động. Bước 2: Mở nắp capo: Tiến hành mở nắp capo để truy cập vào động cơ. Bước 3: Tìm ống dẫn dầu hộp số ô tô: Nhiều xe có nhãn dán chỉ dẫn vị trí, nếu không tìm thấy, hãy tham khảo sổ tay hướng dẫn sử dụng. Bước 4: Lấy que thăm dầu: Nhấc que thăm dầu ra khỏi ống và dùng khăn sạch để lau. Bước 5: Kiểm tra mức dầu: Đưa que thăm dầu trở lại ống rồi nhấc ra lần nữa để kiểm tra mức dầu. Đọc mức dầu: Trên que thăm dầu sẽ có các vạch chỉ thị “Đầy – Thêm” hoặc “Cao – Thấp”. Nếu mức dầu nằm giữa hai vạch này, không cần thay dầu. Nếu mức dầu dưới vạch “Thêm” hoặc “Thấp”, xe có thể đang thiếu dầu và cần bổ sung. Kiểm tra màu sắc dầu: Việc kiểm tra màu sắc của dầu hộp số ô tô rất quan trọng, vì nó

Phanh tay điện tử ngày càng phổ biến trên ô tô hiện đại, dần thay thế phanh tay cơ truyền thống nhờ tính tiện lợi và độ an toàn cao. Vậy cơ chế hoạt động của nó ra sao? Có điểm gì vượt trội và hạn chế gì cần lưu ý? Nếu bạn cũng đang thắc mắc, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn. Phanh tay điện tử là gì? Phanh tay điện tử (Electronic Parking Brake – EPB) là hệ thống phanh đỗ xe được điều khiển hoàn toàn tự động thông qua các nút bấm, thay thế cho phanh tay cơ khí truyền thống. Hệ thống này giúp người lái dễ dàng kích hoạt hoặc nhả phanh chỉ bằng cách nhấn nút, thường được đặt gần cần số hoặc trên bảng điều khiển taplo với ký hiệu chữ “P” trong vòng tròn. Phanh điện tử hoạt động bằng cách sử dụng mô-tơ điện để siết chặt hoặc nhả phanh hãm bánh sau, đảm bảo xe không di chuyển khi đỗ. Hệ thống này không chỉ tăng cường tính an toàn mà còn mang lại sự tiện lợi cho người sử dụng, đồng thời giảm thiểu nguy cơ quên kéo hoặc nhả phanh tay khi dừng/đỗ xe. Cấu tạo của phanh tay điện tử Cấu tạo của phanh điện tử thường bao gồm các thành phần chính sau: Bộ điều khiển phanh tay điện tử (EPB ECU): Đây là bộ phận trung tâm, nhận tín hiệu từ công tắc phanh tay và các cảm biến liên quan, sau đó điều khiển cơ cấu chấp hành phanh để thực hiện việc hãm hoặc nhả phanh. Cơ cấu chấp hành phanh: Thường là mô-tơ điện hoặc cơ cấu điện tử, thực hiện việc siết chặt hoặc thả lỏng má phanh dựa trên lệnh từ EPB ECU. Có hai loại cơ cấu chấp hành phổ biến: Hệ thống kéo cáp: Mô-tơ điện kéo cáp để siết hoặc nhả phanh, tương tự như phanh tay cơ khí nhưng được điều khiển bằng điện. Hệ thống tích hợp caliper: Mô-tơ điện được tích hợp trực tiếp vào cụm phanh (caliper), giúp giảm số lượng linh kiện và tăng độ tin cậy. Công tắc phanh tay: Thường là nút bấm hoặc công tắc gạt, cho phép người lái kích hoạt hoặc nhả phanh tay điện tử một cách dễ dàng. Đèn hiển thị trên bảng đồng hồ táp-lô: Thông báo trạng thái hoạt động của phanh tay điện tử, giúp người lái biết khi nào phanh tay đang được kích hoạt hoặc nhả. Ngoài ra, hệ thống phanh tay điện tử còn có thể tích hợp với các bộ phận hỗ trợ kiểm soát khác như: Bộ điều khiển phanh ABS: Giúp ngăn chặn việc khóa bánh xe khi phanh gấp, tăng cường an toàn khi lái xe. Cảm biến bàn đạp chân phanh: Giúp EPB ECU nhận biết lực đạp phanh và điều chỉnh lực phanh tay phù hợp. Cảm biến vị trí bàn đạp ly hợp: Đặc biệt quan trọng đối với xe số sàn, giúp hệ thống phanh tay điện tử hoạt động hiệu quả hơn. Công tắc AUTO HOLD: Giữ xe đứng yên tự động khi dừng đèn đỏ hoặc tắc đường mà không cần giữ chân phanh. Nhờ cấu tạo này, phanh điện tử không chỉ đảm bảo an toàn khi đỗ xe mà còn hỗ trợ các tính năng như hỗ trợ khởi hành ngang dốc và kích hoạt chế độ Start-Stop, nâng cao trải nghiệm lái xe hiện đại. Ưu điểm và nhược điểm của hệ thống phanh tay điện tử Phanh tay điện tử có nhiều ưu điểm đáng chú ý, nhưng cũng tồn tại một số nhược điểm cần cân nhắc khi sử dụng. Ưu điểm của phanh tay điện tử Phanh điện tử mang lại nhiều tiện ích so với phanh tay cơ truyền thống. Trước tiên, nó dễ sử dụng hơn, chỉ cần bấm nút thay vì kéo hoặc nhả cần số cơ học. Điều này giúp người lái thao tác nhanh chóng và thoải mái hơn. Ngoài ra, hệ thống này tự động kích hoạt khi xe dừng, giúp giữ xe đứng yên mà không cần tác động từ người lái. Điều này đặc biệt hữu ích khi dừng đèn đỏ hoặc khi đỗ xe trên đường dốc. Một tính năng quan trọng khác là AUTO HOLD, giúp xe không bị trôi khi dừng đột ngột hoặc khi di chuyển trên địa hình không bằng phẳng. Người lái chỉ cần đạp ga để tiếp tục di chuyển mà không cần thao tác nhả phanh tay. Bên cạnh đó, phanh điện tử còn tích hợp với nhiều công nghệ an toàn như hỗ trợ khởi hành ngang dốc (HSA) hoặc phanh khẩn cấp (EBA), giúp cải thiện khả năng kiểm soát xe trong những tình huống nguy hiểm. Nhược điểm của phanh tay điện tử Dù có nhiều ưu điểm, phanh điện tử cũng tồn tại một số nhược điểm. Đầu tiên, chi phí sửa chữa cao hơn so với phanh tay cơ do hệ thống hoạt động bằng điện và có nhiều cảm biến phức tạp. Nếu gặp lỗi, việc sửa chữa hoặc thay thế sẽ tốn kém hơn. Bên cạnh đó, nếu xe bị mất điện hoặc ắc quy yếu, hệ thống phanh tay điện tử có thể không hoạt động bình thường, gây khó khăn khi muốn nhả phanh để di chuyển xe. Ngoài ra, do hoạt động hoàn toàn bằng điện, phanh tay điện tử khó sửa chữa tại nhà. Nếu gặp lỗi, người dùng thường phải mang xe đến garage có thiết bị chuyên dụng để kiểm tra và khắc phục sự cố. Một vấn đề khác là nguy cơ mất tín hiệu, khi hệ thống điện gặp trục trặc, xe có thể không nhận diện được trạng thái phanh, gây nguy hiểm nếu người lái không để ý. Cuối cùng, để đảm bảo hoạt động

CBS là gì? Đây là câu hỏi nhiều người đặt ra khi tìm hiểu về các hệ thống phanh an toàn trên xe. Bên cạnh CBS, ABS cũng là một công nghệ phanh phổ biến. Vậy phanh CBS và ABS khác nhau như thế nào? Loại nào tốt hơn? Hãy cùng đi sâu tìm hiểu trong bài viết này. Phanh CBS là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động Phanh CBS là gì? CBS (Combi Brake System) là hệ thống phanh kết hợp, giúp phân bổ lực phanh đồng thời lên cả bánh trước và bánh sau. Khi người lái bóp phanh, hệ thống sẽ tự động điều chỉnh lực phanh, giúp xe giảm tốc an toàn hơn so với phanh thông thường. Phanh CBS thường được trang bị trên các dòng xe máy tay ga, xe số phổ thông và một số mẫu mô tô cỡ nhỏ. Hệ thống này giúp người lái dễ dàng kiểm soát xe hơn, đặc biệt trong các tình huống phanh gấp, hạn chế tình trạng trượt bánh hoặc mất thăng bằng khi dừng xe đột ngột. Hệ thống phanh CBS bao gồm các bộ phận chính sau: Tay phanh hoặc bàn đạp phanh: Là bộ phận giúp người lái tác động lực để kích hoạt hệ thống phanh. Trên xe máy, phanh CBS thường được kết nối với tay phanh trái (phanh sau). Cụm phanh trước và cụm phanh sau: Bao gồm má phanh, đĩa phanh (hoặc phanh tang trống), có nhiệm vụ tạo ma sát để giảm tốc độ bánh xe. Bộ phân phối lực phanh (Bộ cân bằng lực phanh): Là cơ cấu quan trọng nhất trong hệ thống CBS, giúp phân bổ lực phanh từ tay phanh/bàn đạp đến cả bánh trước và bánh sau theo tỷ lệ phù hợp. Dây cáp phanh liên kết: Nối giữa phanh trước và phanh sau, giúp truyền lực phanh đồng thời khi người lái tác động lên tay phanh. Xi-lanh phanh (trên xe phanh đĩa): Nếu xe sử dụng phanh đĩa, hệ thống CBS có thể kết hợp xi-lanh phanh thủy lực để điều tiết lực phanh giữa bánh trước và bánh sau. Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh CBS Nguyên lý hoạt động của phanh CBS dựa trên cơ chế phân bổ lực phanh giữa bánh trước và bánh sau, giúp xe giảm tốc an toàn hơn. Khi người lái bóp phanh (tay phanh trái trên xe tay ga hoặc bàn đạp phanh trên một số xe số), hệ thống sẽ tự động điều chỉnh lực phanh thay vì chỉ tác động lên một bánh như phanh thông thường. Đầu tiên, lực phanh sẽ được truyền đến cụm phanh sau trước, giúp xe giữ ổn định và tránh tình trạng chúi đầu khi phanh gấp. Sau đó, nhờ bộ phân phối lực phanh, một phần lực từ phanh sau sẽ được truyền đến phanh trước. Tỷ lệ phân bổ lực phanh giữa bánh trước và bánh sau thường là 30:70 hoặc 40:60, tùy thuộc vào từng dòng xe. Nhờ đó, xe có thể giảm tốc mượt mà, hạn chế nguy cơ trượt bánh hoặc mất kiểm soát khi phanh gấp. Nếu người lái chỉ bóp phanh bên phải (phanh trước), hệ thống CBS sẽ không được kích hoạt mà chỉ tác động lên bánh trước. Dù giúp tăng cường hiệu quả phanh, CBS không thể thay thế phanh ABS vì không có cảm biến chống bó cứng. So sánh phanh ABS và CBS Phanh ABS giúp duy trì khả năng điều khiển xe khi phanh gấp, đặc biệt trên đường trơn, trong khi phanh CBS phân bổ lực phanh giữa hai bánh, tăng sự ổn định nhưng không ngăn chặn bánh xe bị khóa cứng như ABS. Với những ai đang tìm hiểu về kiến thức ô tô, việc phân biệt hai hệ thống này sẽ giúp đưa ra lựa chọn phù hợp nhất. Tiêu chí Phanh ABS (Anti-lock Braking System) Phanh CBS (Combi Brake System) Nguyên lý hoạt động Sử dụng cảm biến để phát hiện khi bánh xe có nguy cơ bị bó cứng, sau đó hệ thống điều chỉnh lực phanh liên tục để duy trì độ bám đường. Phân bổ lực phanh giữa bánh trước và bánh sau khi người lái đạp phanh, giúp xe dừng ổn định hơn. Mục đích chính Giữ bánh xe không bị khóa cứng khi phanh gấp, tránh trượt bánh và mất lái. Giúp cân bằng lực phanh giữa các bánh để xe dừng đồng đều hơn, tránh bị lệch hướng. Mức độ an toàn Cao hơn, đặc biệt trên đường trơn trượt hoặc khi phanh gấp. An toàn hơn so với phanh thường, nhưng không hiệu quả bằng ABS khi xe di chuyển tốc độ cao. Hiệu quả phanh Giúp xe dừng nhanh mà không mất kiểm soát, duy trì khả năng điều hướng khi phanh. Hỗ trợ giảm tốc độ ổn định hơn, nhưng không ngăn được hiện tượng bó cứng bánh khi phanh gấp. Chi phí Cao hơn do sử dụng cảm biến và hệ thống điều khiển điện tử. Thấp hơn vì cơ chế hoạt động đơn giản hơn, không có cảm biến điện tử. Bảo trì, sửa chữa Phức tạp hơn, yêu cầu kỹ thuật cao và chi phí sửa chữa cao hơn. Đơn giản hơn, dễ bảo trì và sửa chữa với chi phí thấp hơn. Ứng dụng phổ biến Trang bị trên hầu hết các dòng xe hơi hiện đại, đặc biệt là xe hạng trung và cao cấp. Chủ yếu xuất hiện trên các dòng xe nhỏ, xe giá rẻ hoặc xe phổ thông. Phù hợp với điều kiện di chuyển Thích hợp cho cả đường nội thành và đường cao tốc, đặc biệt hữu ích khi đi trên đường trơn trượt. Phù hợp với di chuyển trong đô thị, nơi tốc độ không quá cao và tình huống phanh gấp ít xảy ra. Phanh ABS giúp duy trì khả năng