Bạc biên là gì? Cấu tạo và chức năng của bạc biên balie

Bạc biên là gì? Đây là chi tiết quan trọng trong hệ thống trục khuỷu, giúp giảm ma sát giữa thanh truyền và trục khuỷu, đảm bảo động cơ vận hành êm ái, bền bỉ. Vậy bạc biên có cấu tạo ra sao, khi nào cần thay và cách bảo dưỡng thế nào để tăng tuổi thọ? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay dưới bài viết này.

Bạc biên là gì?

Bạc biên còn được gọi là bạc biên balie, là một bộ phận quan trọng trong hệ thống động cơ ô tô. Chi tiết này được lắp đặt giữa trục khuỷu và tay biên, có nhiệm vụ chính là giảm ma sát và hỗ trợ chuyển động quay của trục khuỷu, giúp động cơ vận hành ổn định và trơn tru hơn.

Cấu tạo của bạc biên balie

Bạc biên Balie thường có thiết kế dạng hình chữ C, tương tự như một nửa vòng tròn, và bao gồm các bộ phận chính sau:

• Bạc trên và bạc dưới: Hai nửa bạc này nằm giữa thanh truyền và trục khuỷu, đóng vai trò giảm ma sát và hạn chế hao mòn trong quá trình hoạt động.
• Bạc chịu lực dọc trục: Được thiết kế để hấp thụ và chịu lực tác động theo phương dọc của trục khuỷu.
• Lỗ dầu và rãnh dầu: Hệ thống lỗ và rãnh này có nhiệm vụ dẫn dầu bôi trơn đến các bề mặt tiếp xúc, giúp giảm ma sát và đảm bảo động cơ vận hành trơn tru.

Chức năng của bạc biên

Bạc biên Balie có nhiệm vụ hỗ trợ trục khuỷu và tay biên hoạt động trơn tru và mượt mà. Dưới đây là những chức năng quan trọng mà bạc biên đảm nhiệm:

• Giảm ma sát và bảo vệ trục khuỷu: Bạc biên giúp giảm ma sát giữa trục khuỷu và thanh truyền, hạn chế mài mòn, đảm bảo động cơ hoạt động ổn định và bền bỉ theo thời gian.
• Hỗ trợ bôi trơn và làm mát: Nhờ có rãnh và lỗ dầu, bạc biên giúp phân phối dầu bôi trơn đồng đều, giảm nhiệt, ngăn ngừa hiện tượng bó kẹt do quá nhiệt trong quá trình vận hành.
• Ổn định chuyển động trục khuỷu: Bạc biên giúp giữ trục khuỷu ở đúng vị trí, hạn chế rung lắc và lệch trục, đảm bảo chuyển động quay chính xác, tối ưu hiệu suất động cơ.
• Hạn chế rò rỉ dầu bôi trơn: Thiết kế của bạc biên giúp duy trì áp suất dầu ở mức ổn định, ngăn chặn rò rỉ dầu ra ngoài, đảm bảo hệ thống bôi trơn luôn hoạt động hiệu quả.
• Giảm rung động và tiếng ồn: Bạc biên có khả năng hấp thụ một phần lực tác động từ trục khuỷu và thanh truyền, giúp giảm rung động, hạn chế tiếng ồn khi động cơ vận hành.

Dấu hiệu nhận biết bạc biên bị mòn

Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến để nhận biết bạc biên bị mòn:

Tiếng gõ lạch cạch từ động cơ

Khi bạc biên bị mòn, khe hở giữa trục khuỷu và tay biên tăng lên, khiến các bề mặt kim loại va đập vào nhau khi động cơ hoạt động. Điều này tạo ra âm thanh gõ lạch cạch, nhất là khi động cơ chạy ở tốc độ thấp hoặc tăng tốc đột ngột. Tiếng kêu này thường rõ ràng hơn khi dầu bôi trơn bị loãng hoặc động cơ chưa đạt nhiệt độ làm việc tối ưu.

Áp suất dầu bôi trơn thấp

Bạc biên mòn làm dầu rò rỉ nhanh, giảm áp suất bôi trơn. Khi áp suất thấp, đèn cảnh báo dầu có thể bật sáng. Nếu không khắc phục, động cơ dễ hư hỏng do thiếu dầu.

Động cơ nhanh nóng, dễ quá nhiệt

Bạc biên mòn làm tăng ma sát, khiến động cơ nóng nhanh, đặc biệt khi chạy tốc độ cao hoặc chở nặng. Nếu không khắc phục, có thể dẫn đến quá nhiệt, hỏng piston, gioăng quy lát hoặc bó kẹt động cơ.

Động cơ rung giật, mất công suất

Bạc biên mòn khiến trục khuỷu và tay biên mất ổn định, gây rung giật, giảm công suất, xe chạy yếu, khó tăng tốc. Nếu kéo dài, có thể dẫn đến cong tay biên hoặc kẹt trục khuỷu, gây hỏng hóc nghiêm trọng.

Dầu động cơ có cặn kim loại

Một trong những dấu hiệu quan trọng của bạc biên bị mòn là sự xuất hiện của các hạt kim loại nhỏ trong dầu nhớt. Khi bạc biên mài mòn, các mảnh vụn kim loại sẽ bị cuốn vào dầu bôi trơn và có thể nhìn thấy khi kiểm tra dầu động cơ hoặc thay dầu.

Nếu để lâu, các hạt kim loại này có thể gây mài mòn các chi tiết khác trong động cơ, làm giảm tuổi thọ của động cơ đáng kể

Nếu bạn cần thay thế bạc biên chất lượng cao cho xe, Phụ Tùng Đức Anh là địa chỉ đáng tin cậy. Chúng tôi chuyên cung cấp bạc biên OEM và Aftermarket cho các dòng xe như Mercedes, BMW, Audi, đảm bảo chất lượng ổn định, giá cả cạnh tranh. Mọi sản phẩm đều được chọn lọc kỹ lưỡng từ các nhà sản xuất uy tín, đảm bảo độ bền và hiệu suất cao nhất. Liên hệ ngay Hotline/Zalo: 0979 722 210 để được tư vấn và đặt hàng nhanh chóng.

Quy trình thay thế bạc biên đúng kỹ thuật 

Dưới đây là hướng dẫn thay thế bạc biên đúng kỹ thuật để đảm bảo động cơ vận hành ổn định và bền bỉ.

Chuẩn bị dụng cụ và phụ tùng

• Bạc biên mới: Chọn loại phù hợp với động cơ, ưu tiên chính hãng hoặc OEM.
• Dụng cụ tháo lắp: Cờ lê, tuýp, thanh vặn lực, thước đo khe hở, dụng cụ tháo nắp cổ biên.
• Dầu bôi trơn: Dùng dầu động cơ hoặc mỡ lắp ráp chuyên dụng.
• Dung dịch làm sạch: Vệ sinh chi tiết động cơ, loại bỏ cặn bẩn và dầu cũ.
• Giẻ lau, găng tay: Giữ khu vực làm việc sạch, tránh tạp chất lọt vào động cơ.

Tiếp cận và tháo bạc biên cũ

• Bước 1: Xả dầu và tháo cacte dầu
  • Đặt xe trên bệ nâng an toàn, đảm bảo động cơ nguội. 
  • Xả hết dầu động cơ, tháo cacte dầu để tiếp cận tay biên và bạc biên.
• Bước 2: Tháo nắp cổ biên
  • Xác định vị trí bạc biên cần thay.
  • Dùng chìa vặn lực tháo bu lông nắp cổ biên theo đúng trình tự, tránh cong vênh.
  • Cẩn thận tháo nắp cổ biên, không làm lẫn lộn các bộ phận.
• Bước 3: Kiểm tra bạc biên cũ
  • Quan sát bề mặt bạc biên có trầy xước, cháy màu, mòn không đều hay không.
  • Dùng thước Plastigage đo khe hở giữa bạc biên và trục khuỷu, so sánh với giới hạn nhà sản xuất.
  • Nếu khe hở vượt mức cho phép, cần thay bạc biên mới.

Lắp bạc biên mới đúng kỹ thuật

• Bước 1: Vệ sinh bề mặt lắp ráp
  • Dùng dung dịch vệ sinh để làm sạch vị trí lắp bạc biên, đảm bảo không có cặn dầu hoặc mảnh vụn kim loại. Lau khô hoàn toàn trước khi lắp bạc biên mới.
• Bước 2: Lắp bạc biên vào tay biên và nắp cổ biên
  • Đặt bạc biên mới vào tay biên và nắp biên, đảm bảo các vấu định vị ăn khớp chính xác. 
  • Bôi một lớp dầu bôi trơn lên bề mặt bạc biên để tránh ma sát khô khi khởi động ban đầu.

• Bước 3: Kiểm tra khe hở lắp ráp
  • Trước khi siết chặt, dùng thước đo khe hở Plastigage để kiểm tra độ hở giữa bạc biên và trục khuỷu.
  • Nếu khe hở không đúng tiêu chuẩn, cần kiểm tra lại kích thước bạc biên hoặc tình trạng trục khuỷu.
• Bước 4: Siết chặt nắp cổ biên theo lực tiêu chuẩn
  • Đặt nắp cổ biên về vị trí cũ, lắp bu lông và siết chặt theo lực siết tiêu chuẩn của nhà sản xuất (thường nằm trong khoảng 20 – 60 Nm tùy loại động cơ).
  • Dùng chìa vặn lực để đảm bảo lực xiết đồng đều, tránh cong vênh hoặc gây áp lực không đều lên bạc biên.

Lắp lại các bộ phận và kiểm tra hoạt động

• Bước 1: Lắp lại cacte dầu và đổ dầu mới
  • Lắp cacte dầu trở lại, đảm bảo không có rò rỉ. Đổ dầu nhớt mới có độ nhớt phù hợp với động cơ.

• Bước 2: Khởi động động cơ và kiểm tra
  • Nổ máy ở chế độ không tải, theo dõi áp suất dầu trên đồng hồ.
  • Lắng nghe tiếng động cơ, nếu có tiếng gõ bất thường cần kiểm tra lại bạc biên.
  • Chạy thử xe ở tốc độ thấp trong 10 – 15 phút để đảm bảo bạc biên hoạt động ổn định.

Một số lưu ý quan trọng khi thay bạc biên

• Không trộn lẫn bạc biên cũ và mới, luôn thay đồng bộ để đảm bảo độ đồng đều.
• Kiểm tra trục khuỷu trước khi thay, nếu trục khuỷu bị xước, cần gia công lại hoặc thay thế để tránh mài mòn bạc biên mới.
• Chỉ sử dụng bạc biên chất lượng cao, tránh dùng hàng kém chất lượng gây hỏng động cơ nhanh chóng.
• Thay dầu nhớt và lọc dầu sau khi thay bạc biên, giúp loại bỏ cặn bẩn và bảo vệ bạc biên mới.

Các câu hỏi thường gặp về bạc biên xe ô tô

Bạc biên làm từ chất liệu gì?

Bạc biên được chế tạo từ các hợp kim chịu mài mòn và ma sát cao như đồng-chì, nhôm-thiếc, bạc hoặc thiếc-chì (Babbitt). Lớp phủ ngoài thường mạ thiếc hoặc polymer để tăng độ bền, giảm ma sát và kéo dài tuổi thọ.

Bạc biên có ảnh hưởng gì đến hiệu suất động cơ?

Giảm ma sát giữa trục khuỷu và tay biên, giúp động cơ vận hành trơn tru, giảm hao mòn và tối ưu công suất. 

Khi bạc biên bị mòn hoặc hư hỏng, áp suất dầu bôi trơn giảm, gây ma sát lớn hơn, làm giảm hiệu suất, tăng nhiệt độ động cơ và có thể dẫn đến bó kẹt trục khuỷu, gây hư hỏng nghiêm trọng.

Có nên thay bạc biên khi sửa chữa động cơ không?

Có, nên thay bạc biên khi sửa chữa động cơ, đặc biệt nếu bạc biên cũ bị mòn, xước hoặc có dấu hiệu hư hỏng. Nếu không thay kịp thời, có thể gây mất áp suất dầu, tiếng gõ bất thường và hỏng hóc nghiêm trọng hơn.

Bảo dưỡng bạc biên như thế nào để tăng tuổi thọ?

• Sử dụng dầu nhớt chất lượng cao – Chọn dầu nhớt đúng tiêu chuẩn, độ nhớt phù hợp để giảm ma sát và mài mòn bạc biên.
• Thay dầu và lọc dầu định kỳ – Đảm bảo dầu sạch, tránh cặn bẩn gây mài mòn bạc biên và trục khuỷu.
• Kiểm tra áp suất dầu – Áp suất dầu thấp có thể làm bạc biên thiếu bôi trơn, gây mòn nhanh và bó kẹt động cơ.
• Tránh tăng ga đột ngột khi động cơ nguội – Khi dầu chưa kịp bôi trơn đầy đủ, bạc biên dễ bị ma sát và hư hỏng.
• Kiểm tra và vệ sinh cacte dầu – Loại bỏ cặn bẩn, tránh tạp chất bám vào bạc biên gây trầy xước.
• Không sử dụng bạc biên kém chất lượng – Luôn chọn bạc biên chính hãng hoặc OEM để đảm bảo độ bền và hiệu suất động cơ.

Bài viết này đã tổng hợp toàn bộ kiến thức ô tô quan trọng về bạc biên, từ khái niệm, cấu tạo, chức năng cho đến dấu hiệu hư hỏng và cách bảo dưỡng đúng kỹ thuật. Bạc biên đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo động cơ vận hành êm ái, ổn định. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bạc biên bị mòn, thay thế kịp thời và bảo dưỡng đúng cách sẽ giúp kéo dài tuổi thọ động cơ, tránh những hư hỏng nghiêm trọng.