Hệ thống khởi hành ngang dốc (HAC – Hill-start Assist Control) là một công nghệ an toàn quan trọng, giúp xe không bị trôi khi dừng trên địa hình dốc. Tính năng này đặc biệt hữu ích khi lái xe trong thành phố có nhiều cầu vượt hoặc trên những cung đường đèo dốc. Trong bài viết này, tôi sẽ phân tích chi tiết về nguyên lý hoạt động, lợi ích, cũng như cách sử dụng hệ thống này trên xe số sàn và số tự động, giúp bạn tự tin hơn khi lái xe.
Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc là gì?
Hệ thống khởi hành ngang dốc (HAC – Hill-start Assist Control) là một công nghệ hỗ trợ lái xe, giúp ngăn chặn tình trạng xe bị trôi ngược khi dừng trên đường dốc, thường không cần tài xế kích hoạt thủ công mà nó tự động. HAC không phải là một hệ thống hoạt động độc lập mà nó phối hợp với các hệ thống an toàn khác trên xe như phanh ABS (chống bó cứng), hệ thống cân bằng điện tử (ESC) và cảm biến độ nghiêng để giữ xe đứng yên trong một khoảng thời gian ngắn sau khi tài xế nhả chân phanh.
Khi xe dừng lại trên một đoạn đường có độ dốc nhất định, hệ thống HAC sẽ tự động kích hoạt. Ngay khi tài xế nhấc chân khỏi phanh để chuyển sang ga, hệ thống sẽ duy trì áp suất phanh trong khoảng 2-3 giây, đủ để tài xế có thời gian tăng ga và giúp xe di chuyển về phía trước một cách an toàn mà không bị trôi ngược.

Hệ thống khởi hành ngang dốc ngày càng được trang bị phổ biến trên nhiều dòng xe hiện đại nhằm hỗ trợ người lái khởi hành ngang dốc dễ dàng hơn. Một số mẫu xe quen thuộc có sẵn HAC như Toyota Vios, Hyundai Accent, Mazda CX-5 hay Honda CR-V. Đối với các dòng xe sang thì có những dòng xe như Mercedes-Benz GLC, BMW X5, Audi Q7, hay Range Rover Sport được trang bị hệ thống này.
>>> Bài viết liên quan:
Cách hệ thống khởi hành ngang dốc hoạt động
Khi xe dừng trên một đoạn dốc, hệ thống khởi hành ngang dốc HAC sẽ tự động kích hoạt nếu phát hiện tài xế đạp phanh và giữ xe đứng yên. Sau khi tài xế nhả phanh để chuẩn bị di chuyển, hệ thống vẫn tiếp tục giữ phanh trong khoảng 2-3 giây, giúp xe không bị trôi ngược.
Ban đầu, cảm biến độ nghiêng và cảm biến lực phanh xác định xe đang dừng ở một vị trí có độ dốc đáng kể. Nếu hệ thống phát hiện nguy cơ trôi xe khi tài xế nhả phanh, nó sẽ kích hoạt chế độ giữ phanh.
Tiếp theo, HAC duy trì áp lực phanh tạm thời. Khi tài xế nhấc chân khỏi phanh, hệ thống sẽ tiếp tục giữ phanh trong thời gian ngắn. Điều này cho phép tài xế có đủ thời gian để nhấn chân ga mà không lo xe bị trôi về phía sau.
Cuối cùng, hệ thống tự động nhả phanh khi phát hiện lực kéo từ động cơ. Nếu tài xế nhấn ga trong khoảng thời gian hệ thống đang giữ phanh, HAC sẽ từ từ nhả phanh để xe có thể di chuyển mượt mà lên dốc. Nếu tài xế không nhấn ga sau khoảng 2-3 giây, hệ thống sẽ tự động tắt để tránh làm nóng hệ thống phanh.
Điểm quan trọng mà tài xế cần nhớ là HAC không phải là hệ thống giữ phanh vĩnh viễn, mà chỉ giúp xe đứng yên trong thời gian ngắn để hỗ trợ việc khởi hành. Nếu sau vài giây xe vẫn chưa di chuyển, người lái cần nhanh chóng đạp lại phanh hoặc sử dụng phanh tay để đảm bảo an toàn.

Cách sử dụng hệ thống khởi hành ngang dốc cho xe số sàn và xe số tự động
cách sử dụng hệ thống khởi hành ngang dốc trên xe số sàn và xe số tự động có sự khác biệt. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để bạn có thể vận hành đúng cách.
Cách sử dụng hệ thống khởi hành ngang dốc cho xe số sàn
Trên xe số sàn, HAC hỗ trợ tài xế bằng cách giữ phanh trong khoảng 2-3 giây sau khi nhả chân phanh, giúp có đủ thời gian để chuyển từ phanh sang ga mà không lo xe bị trôi.
- Khi dừng xe trên dốc, bạn cần đạp hết chân côn và giữ chân phanh để xe đứng yên. Đây là thao tác đầu tiên để đảm bảo xe không bị trôi khi đang trên dốc.
- Khi chuẩn bị khởi hành, vào số 1. Sau đó, từ từ nhả chân côn cho đến khi cảm nhận xe rung nhẹ. Đây là dấu hiệu cho thấy ly hợp bắt đầu bám, xe đang chuẩn bị có lực kéo.
- Chuyển chân từ phanh sang ga một cách dứt khoát, đồng thời tiếp tục nhả côn từ từ, đạp ga một cách vừa phải để đảm bảo xe lăn bánh mượt mà mà không bị trôi ngược.
- Lúc này, hệ thống HAC sẽ giữ phanh trong khoảng 2-3 giây. Nếu bạn phối hợp chính xác giữa việc nhả côn và đạp ga, xe sẽ dễ dàng di chuyển lên dốc mà không bị tụt.
- Khi xe đã bắt đầu di chuyển ổn định, bạn tiếp tục tăng ga để lấy đà và tiến lên dốc an toàn.

Nếu xe không có HAC, tài xế có thể sử dụng phanh tay để hỗ trợ bằng cách:
- Khi dừng xe trên dốc, hãy kéo phanh tay để giữ cho xe không bị trôi. Đồng thời, đạp hết chân côn và vào số 1 để chuẩn bị xuất phát.
- Khi muốn di chuyển, từ từ nhả côn cho đến khi cảm nhận xe rung nhẹ. Đây là thời điểm xe đã sẵn sàng chuyển động.
- Sau đó, nhấn nhẹ chân ga và đồng thời nhả phanh tay từ từ. Khi xe bắt đầu có lực kéo và lăn bánh, tiếp tục nhả hoàn toàn phanh tay và tăng ga đều để xe di chuyển ổn định lên dốc.
Điều quan trọng là tài xế không được nhả côn quá nhanh vì có thể làm xe bị chết máy. Đồng thời, tránh đạp ga quá mạnh để hạn chế xe giật lên đột ngột, nhất là trên đường trơn trượt.
Cách sử dụng hệ thống khởi hành ngang dốc cho xe số tự động
Trên xe số tự động, việc khởi hành ngang dốc đơn giản hơn rất nhiều do không cần sử dụng côn. HAC trên xe số tự động sẽ tự động giữ phanh khi xe dừng trên dốc và chỉ nhả phanh khi tài xế nhấn ga.
- Khi dừng xe trên dốc, đơn giản chỉ cần giữ chân phanh để xe đứng yên. Trên xe số tự động, không có chân côn nên thao tác dễ dàng hơn.
- Khi muốn khởi hành, từ từ nhả chân phanh và đồng thời nhấn nhẹ chân ga. HAC lúc này sẽ giữ phanh trong khoảng 2-3 giây, giúp xe không bị trôi ngược dù bạn đã nhả phanh.
- Khi xe bắt đầu di chuyển, tiếp tục đạp ga đều để lấy đà và dễ dàng lên dốc.
Với xe số tự động không có HAC, tài xế có thể sử dụng phanh tay để giữ xe đứng yên khi dừng trên dốc. Khi muốn di chuyển, bạn nhấn nhẹ chân ga để xe có lực kéo, đồng thời, từ từ nhả phanh tay để xe bắt đầu lăn bánh. Khi cảm nhận xe đã có đà và di chuyển ổn định, tiếp tục tăng ga đều để tiến lên dốc một cách an toàn, không bị trôi ngược.
Lợi ích của hệ thống khởi hành ngang dốc
Hệ thống HAC không chỉ giúp người lái xe dễ dàng hơn mà còn mang lại nhiều lợi ích quan trọng về mặt an toàn và bảo vệ xe:
Tính năng quan trọng nhất của HAC là ngăn xe bị trôi ngược khi dừng trên dốc, giúp tài xế có thêm thời gian để xử lý tình huống mà không cần quá vội vàng. Điều này đặc biệt hữu ích trong tình trạng giao thông đông đúc, khi khoảng cách giữa các phương tiện rất nhỏ và chỉ cần một chút lơ là là có thể dẫn đến va chạm. Ví dụ, khi dừng xe ở đèn đỏ trên cầu vượt, HAC giúp tài xế tránh bị lùi xe và va chạm xe sau
Ngoài ra, HAC cũng giúp giảm căng thẳng cho người lái xe, đặc biệt là với những tài xế mới hoặc những người chưa có nhiều kinh nghiệm lái xe đường đèo dốc. Không cần phải lo lắng về việc xe trôi khi nhả phanh, tài xế có thể tập trung hơn vào việc điều khiển xe một cách an toàn.
Một lợi ích quan trọng khác là giảm mài mòn cho hệ thống ly hợp trên xe số sàn. Với những tài xế chưa quen, khi dừng xe trên dốc, họ thường có xu hướng giữ côn để tránh xe trôi, điều này làm nóng và mài mòn nhanh bộ ly hợp. HAC giúp giảm tải cho ly hợp bằng cách hỗ trợ giữ xe đứng yên mà không cần giữ côn liên tục.
Cuối cùng, hệ thống này cũng giúp xe di chuyển mượt mà hơn, tránh tình trạng giật cục khi khởi hành trên dốc, đặc biệt hữu ích khi lái xe trong điều kiện thời tiết xấu hoặc đường trơn trượt.

>>> Bài viết liên quan: Khám phá xu hướng công nghệ xe tự lái
Hệ thống khởi hành ngang dốc là một công nghệ an toàn quan trọng, giúp tài xế kiểm soát xe dễ dàng hơn khi dừng và khởi hành trên đường dốc. Dù bạn lái xe số sàn hay số tự động, hiểu rõ cách sử dụng hệ thống này sẽ giúp bạn tránh được nhiều rủi ro khi lái xe.
Ngoài ra nếu khách hàng cần kiểm tra, thay thế hoặc mua phụ tùng ô tô giá tốt có thể liên hệ với Phụ Tùng Đức Anh qua số 0979722210 để được nhân viên hỗ trợ nhanh chóng.