Dây curoa: Thông số, các loại dây và dấu hiệu hỏng cần thay thế

Dây curoa ô tô truyền mô-men xoắn, đảm bảo động cơ hoạt động đồng bộ. Bỏ qua kiểm tra hoặc chọn sai loại có thể làm giảm hiệu suất, thậm chí gây hỏng máy. Bài viết này sẽ cung cấp kiến thức ô tô về dây curoa, phân loại và dấu hiệu cần thay thế.

Dây curoa là gì?

Dây curoa là một loại đai truyền động bằng cao su tổng hợp, thường được gia cố thêm sợi Kevlar hoặc sợi polyester để tăng độ bền và khả năng chịu nhiệt.

Dây curoa đóng vai trò quan trọng trong hệ thống truyền động của ô tô, đảm bảo điều phối chính xác quá trình đóng mở van, ngăn chặn hiện tượng va chạm giữa piston và xupap. Vì vậy, việc lựa chọn dây curoa đúng kích thước, phù hợp với hãng xe và dòng động cơ là điều cần thiết để đảm bảo khả năng ăn khớp và hoạt động mượt mà. Dù ở bất kỳ dòng xe nào, dây curoa vẫn là bộ phận không thể thiếu trong quá trình vận hành.

Dây curoa là một loại đai truyền động bằng cao su tổng hợp

Thông số và các loại dây curoa dùng cho ô tô bạn cần biết

Dây curoa thang nhận diện qua mặt cắt ngang hình chữ “V”, nhờ vậy tăng độ bám khi ăn khớp với puly. Loại dây này phổ biến trong cả công nghiệp lẫn phương tiện giao thông.

Dây curoa thang 

Dây curoa thang nhận diện qua mặt cắt ngang hình chữ “V”, nhờ vậy tăng độ bám khi ăn khớp với puly. Loại dây này phổ biến trong cả công nghiệp lẫn phương tiện giao thông.

Multiple V-belt: Là kiểu dây “truyền thống” với các ký hiệu bản A, B, C, D, E được thiết kế với đa dạng kích thước tiết diện, phù hợp nhiều dải tải và tốc độ khác nhau.

Narrow V-belt (dây curoa thang hẹp): Là dây có chiều rộng bé hơn nhưng dày hơn dây kiểu truyền thống giúp cho dây cải thiện độ bền và hiệu quả truyền động.

Banded V-belt: Được cấu thành từ nhiều sợi V-belt ghép lại, tạo thành một “chùm” dây. Giúp dây vận hành ổn định hơn, hạn chế hiện tượng xoắn hay trượt khi tải nặng.

Tất cả đều có chung đặc điểm là cùng có góc nghiêng của dây ở khoảng 30 – 40 độ. Có tỷ lệ ma sát cao, ít gây tiếng ồn, truyền mô-men hiệu quả kèm theo độ bền tốt, chi phí tương đối thấp, dễ thay thế.

Dây curoa răng (Timing Belt)

Dây curoa răng, còn gọi là dây đồng bộ hay dây cam, có thiết kế với các răng “ăn khớp” vào bánh răng hoặc puly tương ứng. Ưu điểm nổi bật là khả năng truyền động chính xác, không lo trượt hay lệch pha.

Phân loại dựa trên hình dạng và bước răng

• Răng vuông (MXL, XL, L, H, XH, XXH).
• Răng tròn (T2.5, T5, T10, T20, AT5, AT10…).
• HTD (3M, 5M, 8M, 14M…) có răng dạng cung tròn.
• STD (S2M, S3M, S4.5M, S5M…) có răng hình tam giác, bước răng lớn.
• Dây răng kép (DXL, DL…) có răng ở cả hai mặt dây.

Dây curoa này được thiết kế các bánh răng giúp không bị trượt nhờ các răng ăn khớp hoàn toàn với puly. Ít tiếng ồn, chịu lực tốt, tuổi thọ khá cao nếu bảo dưỡng đúng cách. Thường làm bằng cao su tổng hợp và sợi gia cường, hoặc nhựa chịu lực cho những ứng dụng đặc biệt.

Dây curoa dẹt (Flat belt)

Dây curoa dẹt là dây có tiết diện phẳng hoặc hình chữ nhật, ứng dụng khi cần truyền động êm và không yêu cầu lực quá lớn.

Giảm rung và hạn chế tiếng ồn trong quá trình làm việc. Khả năng truyền mô-men thường kém hơn V-belt hay Timing Belt. Dễ trượt nếu tải nặng, nên phổ biến trong những máy móc nhẹ hoặc băng tải. Vật liệu chính là vải, da hoặc cao su gia cường.

Dấu hiệu nào cho thấy dây curoa ô tô cần thay thế?

Dây curoa ô tô kết nối và vận hành các bộ phận quan trọng như máy phát, bơm nước, điều hòa, trợ lực lái. Sau thời gian sử dụng, dây có thể mòn, trùng, hư hỏng, ảnh hưởng hiệu suất xe. Dưới đây là dấu hiệu cho thấy bạn cần thay dây curoa mới:

Xuất hiện vết nứt, mòn hoặc sờn trên dây

Khi kiểm tra dây curoa, nếu bạn thấy bề mặt dây bị rạn nứt, xuất hiện vết sờn hoặc mòn đáng kể, đây là dấu hiệu cho thấy dây đã bị lão hóa. Dây curoa bị mòn không chỉ giảm hiệu suất truyền động mà còn có nguy cơ đứt bất ngờ khi xe đang chạy.

Tiếng kêu rít khi khởi động hoặc tăng tốc

Nếu bạn nghe thấy tiếng rít lớn từ khoang động cơ khi khởi động xe hoặc khi đạp ga tăng tốc, có thể dây curoa đã bị trượt, căng không đúng cách hoặc bị mòn. Tiếng ồn này thường xảy ra khi bề mặt dây không còn độ bám tốt hoặc khi dây bị lỏng quá mức.

Hiệu suất hoạt động của xe giảm sút

Dây curoa kết nối nhiều bộ phận quan trọng của xe, nếu nó bị hư hỏng, xe có thể gặp các vấn đề như hệ thống điều hòa không mát, trợ lực lái yếu, đèn cảnh báo ắc quy sáng do máy phát điện hoạt động kém hiệu quả. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, hãy kiểm tra dây curoa ngay.

Dây curoa bị trùng hoặc mất độ đàn hồi

Nếu dây bị trùng, xe có thể bị rung lắc nhẹ khi vận hành, các bộ phận như bơm nước hoặc máy phát điện hoạt động kém. Việc kiểm tra độ căng dây thường xuyên sẽ giúp bạn phát hiện sớm tình trạng này.

Dây curoa có dấu hiệu cháy hoặc mùi khét

Nếu bạn ngửi thấy mùi cao su cháy từ khoang động cơ, có thể dây curoa đang bị ma sát quá mức do trượt trên các puli hoặc do quá căng. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nóng quá mức, làm hỏng dây và ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong hệ thống truyền động.

Đèn cảnh báo trên bảng đồng hồ sáng

Một số xe hiện đại có cảm biến giám sát tình trạng dây curoa. Nếu đèn cảnh báo ắc quy hoặc động cơ bật sáng mà không rõ nguyên nhân, hãy kiểm tra dây curoa vì nó có thể đã bị mòn hoặc không còn hoạt động hiệu quả.

Xe chết máy đột ngột do dây curoa bị đứt

Đây là tình huống nghiêm trọng nhất. Nếu dây curoa bị đứt khi xe đang chạy, hệ thống làm mát, trợ lực lái và máy phát điện sẽ ngừng hoạt động, khiến xe chết máy ngay lập tức. Để tránh rủi ro này, hãy thay dây curoa theo đúng lịch bảo dưỡng hoặc khi có dấu hiệu hư hỏng.

*Thông thường, dây curoa nên được thay mới sau khoảng 60.000 – 100.000 km tùy theo điều kiện vận hành và loại dây. Tuy nhiên, nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy kiểm tra và thay thế sớm để tránh các sự cố không mong muốn khi lái xe. 

Cách tính chu vi dây curoa

Để xác định chiều dài (hay chu vi) của dây curoa, thông thường ta xét hệ thống gồm hai puly có đường kính khác nhau. Chu vi dây curoa phụ thuộc vào khoảng cách tâm giữa hai puly cũng như kích thước của từng loại puly. Dưới đây là các công thức phổ biến, áp dụng cho ba loại dây curoa thường gặp: dây thang (V-belt), dây răng (Timing Belt) và dây dẹt (Flat belt).

Đối với dây curoa răng: 

L = 2C + π(D + d) + (D – d)²/4C 

Đối với dây curoa thang: 

L = 2C + π(D + d)/2 + (D – d)²/4C 

Đối với dây Curoa dẹt: 

L = 2C + π(D + d)/2 

Trong đó: 

• L là chu vi dây
• C là khoảng cách tâm của hai puly
• D là đường kính của puly lớn
• d là đường kính của puly nhỏ

Ví dụ: Cho biết hai puly có đường kính lần lượt là 100 mm và 200 mm, khoảng cách tâm của chúng là 600 mm. Hãy tính chu vi của các loại dây răng, thang và dẹt.

• Đối với dây răng: L = 2 x 600 + π(200 + 100) + (200 – 100)²/4 x 600 L = 1000 + 942.48 + 6 = 1948.48 mm
• Đối với dây thang: L = 2 x 500 + π(200 + 100)/2 + (200 – 100)²/4 x 600 L = 1000 + 471.24 + 6 = 1477.24 mm
• Đối với dây dẹt: L = 2 x 500 + π(200 + 100)/2 L = 1000 + 471.24 = 1472.24 mm

Các câu hỏi được nhiều người dùng quan tâm về dây curoa ô tô

Dây curoa bị đứt khi đang chạy có nguy hiểm không?

Có, rất nguy hiểm! Khi dây curoa đứt, các hệ thống quan trọng như máy phát điện, trợ lực lái và bơm nước làm mát sẽ ngừng hoạt động. Điều này có thể khiến động cơ quá nhiệt, mất trợ lực lái hoặc thậm chí chết máy đột ngột, gây nguy hiểm khi đang di chuyển.

Dây curoa truyền động khác gì với dây curoa cam?

• Dây curoa truyền động: Kết nối và vận hành các bộ phận như máy phát điện, bơm nước, máy nén điều hòa và trợ lực lái.
• Dây curoa cam: Điều khiển trục cam và xupap, giúp đồng bộ hóa hoạt động của động cơ. Nếu đứt, động cơ có thể hư hỏng nặng.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các sản phẩm phụ tùng xe sang hoặc cập nhật thông tin chi tiết liên quan đến bảo dưỡng, đừng ngần ngại hãy liên hệ với Phụ Tùng Đức Anh qua Hotline/Zalo: 0979722210, nơi cung cấp đa dạng lựa chọn và tư vấn chuyên sâu cho mọi nhu cầu của bạn. Hãy chủ động bảo dưỡng xe để tận hưởng những chuyến đi êm ái, an toàn và đầy trải nghiệm.